In februari werd het Urbo3D-klimaatspel gespeeld op het Daltoncollege in Den Haag. Één team sloot af met een nog niet eerder vertoonde eindscore. Waar voor teams een score van 250 haalbaar is, scoorde dit team maar liefst 1907 punten! Dit is het resultaat van een eigen aanpak, waarbij de aandacht primair is uitgegaan naar de maximalisering van het aantal woningen. Je kan je afvragen wat hier mis mee is? In beginsel niets, want het klimaatspel stelt de leerlingen immers voor problemen en daagt uit oplossingen te zoeken. De inventiviteit van dit team had een kennelijk – niet eerder verzonnen – einddoel. Ze is daarbij wel buiten de opdracht gegaan en heeft gezocht naar een maximalisering van het bouwvolume. Het resultaat is een Bijlmerachtig landschap met veel hoogbouw, gelardeerd met wat groen.
Over dit resultaat straks meer.
Wat is de bedoeling van het klimaatspel?
n het Urbo3D Klimaatspel stappen de leerlingen in de schoenen van een stadsontwerper, econoom of burger en gaan ontdekken hoe ze de lokale gevolgen van klimaatverandering kunnen aanpakken. Het spel daagt leerlingen uit om creatieve oplossingen te bedenken voor grote uitdagingen, zoals het verminderen van hittestress, van wateroverlast door heftige regenbuien en de afname van biodiversiteit in stedelijke gebieden.
In een interactieve 3D-omgeving krijgen spelers de kans om een bestaande Nederlandse wijk opnieuw vorm te geven. Dat doe je door duurzame woningen en voorzieningen te bouwen, slimme aanpassingen te maken voor het klimaat. Kortom: creëer zelf een toekomstbestendige buurt. Met behulp van open data wordt de wijk levensecht geladen, zodat elk ontwerp ontstaat vanuit de echte wereld.
De opdracht voor elk (uit drie leerlingen bestaand) team is dus meervoudig. Het spel sluit hierbij aan op een aantal complexe opgaven waar onze samenleving voor staat en waar elke buurt of wijk vroeg of laat mee te maken zal krijgen. De teams moeten zoeken naar een evenwicht tussen bouwen en klimaatadaptatie, naar een verhouding tussen verharding en groen. Tevens is de opdracht om de wijk zo compleet mogelijk te maken met voorzieningen om onnodige mobiliteit tussen wijken te voorkomen. Dat vraagt om afstemming, overleg en samenwerking. Consensus over de keuzes en de route leidt tot een eindbeeld. Uiteindelijk moet deze toekomstbestendige wijk een fysieke leefomgeving krijgen waar de bewoners ook op de langere tijd kunnen en willen blijven wonen.
Het eindbeeld staat dus niet vast en dat maakt het spel juist interessant. Het kan leiden tot een versteende wijk, een wijk met heel veel groen, met of zonder voorzieningen of een combinatie daarvan. Vooral het overleg binnen het team is hierbij net zo waardevol als de evaluatie en toelichting op de keuzes achteraf.
Het Urbo3D-klimaatspel is hiermee meer dan een spel, waarin punten zijn te verdienen!
En nu terug naar het resultaat van het Daltoncollege.
De metamorfose die de wijk Buitenveldert heeft ondergaan is enorm. Van een gemoedelijke wijk met laagbouw is dit omgevormd tot een moderne stadswijk met kolossale woonblokken. Ook de voorzieningen zijn in grote bouwblokken ondergebracht en hiermee wordt de wijk in zeker zin een wijk, waar je eenmaal thuis niet meer weg hoeft.
Vergelijk dit maar met nieuwbouwwijk Nordhavn in Kopenhagen waar alle voorzieningen zich op vijf minuten loopafstand bevinden. Deze wijk is echter ontstaan op een voormalig havengebied, terwijl Buitenveldert een bestaande wijk is met een eigen identiteit. Feit blijft, dat dit team geen vreemd concept heeft neergezet. Net als in Nordhavn heeft dit nieuwe Buitenveldert een gebrek aan direct bereikbaar groen. Voor zoveel inwoners zou de wijk ook een veel grotere areaal van koele groene plekken moeten hebben van voldoende omvang.
Nawoord
Het klimaatspel heeft wel een duidelijke opdracht. Creëer voor de bewoners een toekomstbestendige wijk door deze te verduurzamen en her in te richten. Het aantal woningen dat er bij moet komen is een percentage van de al aanwezige woningen en heeft een relatie met het karakter van de wijk. De voorzieningen, die zijn gekoppeld aan het aantal inwoners zal op orde moeten komen en zal gestaag meegroeien naarmate er meer woningen worden gerealiseerd. Ik heb hiervoor al aangegeven, dat de teams vooral moeten zoeken naar een evenwicht tussen ‘bouwen’ en ‘klimaatadaptatie’.
In het spel kan de score leidend worden en het alsmaar opvoeren van het aantal woningen voerde de score naar ongekende hoogte. Maar het klimaatspel van Urbo3D is meer dan een spel. Het nadenken over de complexe opgaven, de conflicterende problemen en ruimteclaims leiden hopelijk meer tot een beter inzicht dan tot wijken waar je mogelijk niet zou willen wonen of geraken.
Dit alles neemt niet weg dat het Dalton op een zeer inspirerende wijze het klimaatspel heeft gespeeld en daarvoor alle hulde verdient. Om de teams dichter bij de opdracht te houden is de score voor bouwen nu gemaximaliseerd.